رابطه بین رگه‌های شخصیتی و رفتارهای تحصیلی غیراخلاقی: نقش واسطه‌ای فرایندهای ارزیابی شناختی

زمینه: به‌طورکلی مطالعات انجام شده در قلمرو فریبکاری تحصیلی بر درک عوامل فردی و بافتاری اثرگذار بر این پدیده رایج مبتنی هستند. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف آزمون نقش واسطه‌ای ارزیابی‌های شناختی در رابطه رگه‌های شخصیتی و فریبکاری تحصیلی- به‌مثابه یک رفتار تحصیلی غیراخلاقی- در دانشجویان انجام شد. روش: مطالعه حاضر توصیفی - همبستگی است، که از جامعه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، 300 دانشجو (142 پسر و 158 دختر) با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به فهرست پنج عامل بزرگ، نسخه تجدید نظر شده مقیاس ارزیابی استرس و مقیاس فریبکاری تحصیلی پاسخ دادند. برای آزمون مدل مفروض از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که رابطه روان‌ آزرده‌گرایی با فریبکاری تحصیلی مثبت و معنادار؛ رابطه پذیرش با فریبکاری تحصیلی منفی و غیرمعنادار؛ رابطه سازگاری و وظیفه‌شناسی با فریبکاری تحصیلی منفی و معنادار و رابطه برون‌گرایی با فریبکاری تحصیلی منفی و غیرمعنادار بود. همچنین، رابطه ارزیابی مبتنی بر تهدید با فریبکاری تحصیلی مثبت معنادار و رابطه ارزیابی چالشی با فریبکاری تحصیلی منفی و غیرمعنادار بود. نتایج نشان داد که مدل مفروض واسطه‌مندی نسبی ارزیابی مبتنی بر تهدید در رابطه رگه‌های شخصیتی و فریبکاری تحصیلی برازش قابل قبولی با داده‌ها داشت. نتیجه‌گیری: از یک سوی، نتایج پژوهش حاضر از نقش تعیین‌کننده رگه‌های شخصیتی در پیش‌بینی فریبکاری تحصیلی دانشجویان حمایت می‌کند و از دیگر سوی، این نتایج نشان می‌دهد که بخشی از واریانس مشترک بین دوایر مفهومی رگه‌های شخصیتی و فریبکاری تحصیلی، نتیجه الگوی تغییرپذیری در مقادیر متغیر ارزیابی‌های شناختی است.